در بعضی از زبان ها مثل زبان فارسی، تک تک سیلاب های بیشتر لغات با استرس و تکیه یکسانی تلفظ می شوند. زبان انگلیسی متفاوت است. در زبان انگلیسی هر واژه ریتم و وزن خاص خود را دارد یعنی بخشی از واژه، بلندتر و کشیده تر از سایر بخش های آن تلفظ می شود. استرس جزئی از معنای واژه محسوب می شود و با عوض شدن استرس ممکن است معنای واژه عوض شود. برای بهتر فهمیدن این موضوع ابتدا بهتر است با مفهوم سیلاب آشنا شویم.
هر واژه از حداقل یک سیلاب یا هجا ساخته شده است. شمارش سیلاب یک واژه همان بخش کردن واژه ها است که در ابتدای تحصیل به ما یاد داده اند، مثلا "کتاب" می شود: کِ + تاب. هر سیلاب باید همیشه یک حرف صدادار داشته باشد، به عبارتی دیگر هر حرف صدادار در واژه، یک سیلاب ایجاد می کند. به این مثال توجه کنید:
Environmental: en-vi-ron-men-tal
این واژه دارای 5 حرف صدادار است و در نتیجه 5 سیلاب دارد.
1. حروف صدادار در صورتی که ناخوانا باشند و در واژه نوشته شده اما خوانده نشوند، سیلاب به حساب نمی آیند، مانند e در آخر کلمه large.
2. حروف صداداری که در کنار یکدیگر می آیند و یک صدا را می سازند، مثلا au – oy – oo – iou ، فقط یک سیلاب به حساب می آیند.
برای یادگرفتن زبان هایی که "استرس محور" هستند (مثل زبان انگلیسی) باید نحوه تشخیص سیلاب ها را بدانیم. در زبان انگلیسی هر واژه ای حداقل یک استرس دارد، یعنی یکی از سیلاب ها با آوایی کشیده تر و ریتمی محکم تر تلفظ می شود. برخی واژه ها که نسبتا بلند هستند ممکن است دو استرس داشته باشند اما همیشه یکی از استرس ها با اهمیت تر است.
دانستن استرس کلمات و به کار بردن آن ها در داشتن تلفظی درست در زبان انگلیسی بسیار حائز اهمیت است. گاهی استرس نقش واژه ها را عوض می کند، یعنی اگر در یک واژه، استرس در سیلاب اول باشد واژه اسم و اگر در سیلاب دوم باشد واژه فعل است، مثلا:
Invalid /ɪnˈvælɪd/
نقش واژه صفت است
Invalid /ˈɪnvəlɪd/
نقش واژه اسم و فعل است
برای کسی که انگلیسی زبان است رعایت استرس امری بدیهی است و آنها ناخودآگاه استرس واژه ها را رعایت می کنند، اما برای یک فارسی زبان این کار به تمرین نیاز دارد. برای این کار باید هر واژه را در فرهنگ لغت جست و جو کنید و ببینید استرس روی کدام سیلاب قرار دارد. در آواشناسی استرس واژه ها با علامت ( ˈ) نشان داده می شود. برای مثال به این سه واژه توجه کنید:
Photograph /ˈfoʊtəɡræf/
Photographer /fəˈtɑːɡrəfər/
Photographic /ˌfoʊtəˈɡræfɪk/
استرس این سه واژه به این گونه است که در واژه اول استرس روی سیلاب اول، در واژه دوم استرس روی سیلاب دوم و در واژه سوم استرس روی سیلاب سوم است.
به یاد داشته باشید که مهم ترین فاکتور برای داشتن لهجه ای شبیه به یک فرد انگلیسی زبان، رعایت استرس واژه ها به صورت صحیح است. متاسفانه قوانین کلی و مشخصی برای این مقوله وجود ندارد. معمولا استرس هر واژه را باید در کنار تلفظ یاد گرفت. بهترین راه برای یاد گرفتن استرس این است که به تلفظ واژه گوش دهیم و سعی کنیم آن را تکرار کنیم. برای فهمیدن استرس واژه ها حتما باید به فرهنگ لغت مراجعه کنیم. اما در ادامه به چند قاعده در رابطه با جایگاه استرس واژه ها می پردازیم تا کمی بیشتر با این موضوع آشنا شویم. اما دقت کنید که این قواعد کلی هستند و همیشه استثناهایی وجود دارند و بهترین روش، چک کردن تک تک واژه ها در فرهنگ لغت است.
استرس اسامی و صفاتی که دو سیلاب داشته باشند، معمولا روی سیلاب اول است:
Monkey /ˈmʌŋki/
Table /ˈteɪbl/
Sunny /ˈsʌni/
Hopeful /ˈhoʊpfl/
استرس افعال و حروف اضافه ای که دو سیلاب داشته باشند، معمولا روی سیلاب دوم است:
Relieve /rɪˈliːv/
Forget /fərˈɡet/
About /əˈbaʊt/
Among /əˈmʌŋ/
برای واژه هایی که بیشتر از دو سیلاب هستند باید به پیشوند (prefix) و پسوند (suffix) واژه ها دقت کنید. برای مثال اگر دارای پسوند هایی نظیر able, cial, graph و ... باشند استرس معمولا روی سیلاب قبل از پسوند است.
Durable /ˈdʊrəbl/
Antisocial /ˌæntiˈsoʊʃl/
Calligraphy /kəˈlɪɡrəfi/
معمولا صداهای الفبای فونتیک را بین دو علامت / / قرار میدهیم، مثل /k/.
از آنجایی که شکل نوشتاری زبان ها معمولا تطابق کاملی با شکل گفتاری آنها ندارد، زبان شناس ها برای اینکه بتوانند همه زبان ها را بخوانند، دست به ساختن الفبایی بین المللی زدند که در آن هر صدایی که با اعضای صوتی بدن انسان تولید می شود دارای یک علامت مخصوص به خود باشد. با کمک این الفبای آوایی می توان هر واژه ای از هر زبانی را تلفظ کرد. این الفبا از حروف لاتین، یونانی و برخی حروف ابتکاری متشکل شده است. علاوه بر اینها یک سری علائم هم وجود دارد که حالت بیان شدن صدا را نشان می دهند. البته برخی صداها مانند صدای حرف "چ" از ترکیب دو صدای /t/ و /ʃ/ ساخته شده است و به صورت /ʧ/ نمایش داده می شود.
همانطور که ما در زبان فارسی، چهار نوع املا برای صدای /ز/ داریم: "ز"، "ذ" ،"ض" و "ظ". در زبان انگلیسی هم چنین حالتی، وجود دارد. مثلا در جدول زیر صدای /:u/ در حالت های نوشتاری مختلفی آمده اما در تمام این واژه ها صدای "او" بلند دارد که با نماد /:u/ نمایش داده می شود.
به عبارتی، در الفبای آوایی برای هر صدا یک و فقط یک علامت وجود دارد. اما همان صدا ممکن است به چند شیوه نوشته شود.
سیستم آوایی IPA که مخفف (International Phonetic Alphabet) است نوعی الفبای آوایی بین المللی است که در اکثر فرهنگ لغت های معتبر انگلیسی مانند آکسفورد (Oxford) و لانگمن (Longman) استفاده شده است.
سیستم آوایی ARPABET به دو صورت آواها را نشان می دهد. در یک الفبا همه علائم آوایی با یک یا چند حرف انگلیسی نمایش داده می شوند که بزرگ و کوچک بودن آن حروف حائز اهمیت است. اما در این الفبا بزرگی و کوچکی اهمیتی ندارد و آواها با یک تا سه حرف انگلیسی نمایش داده می شوند.
در کتاب های آموزش زبان فارسی (مخصوصا کتاب های در سفر) از الفبای فارسی هم برای نمایش تلفظ واژه های زبان انگلیسی استفاده کرده اند. البته این کار مشکلاتی دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:
Bath /bæθ/
بَس
Awake /əˈweɪk/
اِوِیک
خواندن آوای فارسی این کلمه بسیار دشوار است چرا که خیلی از صداهای زبان انگلیسی را نمی توان با حروف فارسی توضیح داد.
Paramount /ˈpærəmaʊnt/
پَرِمَواْنْتْ
Environmental / ɪnˌvaɪrənˈmentəl /
اِنوایْرِنْمِنتال
Ship /ʃɪp/
کشتی
Sheep /ʃiːp/
گوسفند
Conduct /ˈkɑːndʌkt/
کانداکْت (اسم)
Conduct /kənˈdʌkt/
کانداکْت (فعل)
زبان انگلیسی به دلیل داشتن الفبایی متفاوت، کاملا با زبان فارسی فرق می کند. به صورت کلی در زبان انگلیسی برخلاف زبان فارسی هر حرف نشان دهنده یک صدا نیست. برای یاد گرفتن ساختار تلفظ زبان انگلیسی ابتدا باید با نکاتی درباره ساختار و تلفظ واژه ها آشنا شویم.
در زبان فارسی اغلب یک حرف بی صدا همراه با یک حرف صدادار می آید به استثنای انتهای برخی واژه ها مانند "اسْتْ، نهنْگْ". در زبان انگلیسی الزاما این طور نیست، یعنی یک حرف بی صدا ممکن است در جمله در جایگاهی قرار گرفته باشد که در کنارش حرف صداداری وجود نداشته باشد. مثلا در واژه student دو حرف s و t در کنار هم قرار گرفته اند و هیچ حرف صداداری ندارند اما چون فارسی زبان ها این قانون را ندارند موقع تلفظ این نوع واژه ها به اشتباه در ابتدای واژه یک /e/ یا کسره می گذارند یعنی می گویند estudent. حروف بی صدا ممکن است در وسط واژه هم باشند، مثلا construct که ترکیب st کنار هیچ حرف صداداری نیستند و ما در فارسی برای راحت تلفظ کردن به اشتباه consteract تلفظ می کنیم. برای اینکه تلفظ انگلیسی قابل قبولی داشته باشید باید به این نکته توجه کنید و سعی کنید این حروف را درست تلفظ کنید. به نمونه های دیگری از این نوع واژه ها توجه کنید:
Strict /strɪkt/
Tree /triː/
املای واژه های انگلیسی اغلب با نحوه تلفظ آن واژه ها متفاوت هستند و این موضوع اغلب برای زبان آموزان مشکل ایجاد می کند. برخی حروف در واژه ها نوشته می شود اما خوانده نمی شود، مثلا حروف k و p در ابتدای واژه ها، gh در وسط واژه ها و e در آخر واژه ها. به مثال های زیر توجه کنید:
Knife /naɪf/
Psychology /saɪˈkɑːlədʒi/
Straight /streɪt/
Pale /peɪl/
یک استثنای دیگر هم وجود صداهای نرم و سخت است، یعنی برای مثال حرف "c" هم صدای نرم /s/ و هم صدای سخت /k/ می دهد. البته برای این املاهای بی قاعده قوانینی گذاشته اند تا یاد گیری آن ها را آسان تر کنند.
اگر مصوت بعد از c ، یکی از مصوتهای A، O یا U باشد، سخت خواهد بود (یعنی صدای /k/ می دهد)، مثلا:
Cat /kæt/
اگر مصوت بعد از c، یکی از مصوتهای E، I یا Y باشد، نرم خواهد بود (یعنی صدای /s/ می دهد)، مثلا:
Cigar /sɪˈɡɑːr/
اما این قوانین کلی هستند و همیشه استثناهایی هم دارند. اگر تا حدودی با قوانین نوشتاری انگلیسی آشنا باشیم می توانیم تلفظ صحیح واژه ها را حدس بزنیم.
استاد مصطفی امیری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد
فصل پنجم:
استاد مصطفی امیری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد
فصل چهارم:
استاد مصطفی امیری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد
فصل سوم:
استاد مصطفی امیری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد
فصل دوم:
استاد مصطفی امیری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد
این وبلاگ در تاریخ 1389-08-10 در پایگاه ستاد ساماندهی ثبت گردیده است.
این ستاد به منظور انتظام بخشیدن به امور و فعالیتهای اطلاع رسانی و توسعه خدمات دسترسی به اینترنت در کشور و با هدف ساماندهی (ثبت، حمایت و نظارت) فعالیت پایگاههای اینترنتی ایرانی در داخل و با مدنظر قراردادن حق دسترسی آزاد و سالم مردم به اطلاعات و دانش، حمایت از پایگاههای قانونی و رعایت حقوق اجتماعی و صیانت از ارزشهای اسلامی، ملی، فرهنگی و اجتماعی کشور و همچنین تصویب نامه هیأت وزیران مبنی بر آئین نامه ساماندهی فعالیت پایگاههای ایرانی راه اندازی شده است.