سیدرضا هادیان فر، مترجم و مدرس زبان انگلیسی
سیدرضا هادیان فر، مترجم و مدرس زبان انگلیسی

سیدرضا هادیان فر، مترجم و مدرس زبان انگلیسی

استرس یا تکیه در زبان انگلیسی

در بعضی از زبان ها مثل زبان فارسی، تک تک سیلاب های بیشتر لغات با استرس و تکیه یکسانی تلفظ می شوند. زبان انگلیسی متفاوت است. در زبان انگلیسی هر واژه ریتم و وزن خاص خود را دارد یعنی بخشی از واژه، بلندتر و کشیده تر از سایر بخش های آن تلفظ می شود. استرس جزئی از معنای واژه محسوب می شود و با عوض شدن استرس ممکن است معنای واژه عوض شود. برای بهتر فهمیدن این موضوع ابتدا بهتر است با مفهوم سیلاب آشنا شویم.

سیلاب (syllable)

هر واژه از حداقل یک سیلاب یا هجا ساخته شده است. شمارش سیلاب یک واژه همان بخش کردن واژه ها است که در ابتدای تحصیل به ما یاد داده اند، مثلا "کتاب" می شود: کِ + تاب. هر سیلاب باید همیشه یک حرف صدادار داشته باشد، به عبارتی دیگر هر حرف صدادار در واژه، یک سیلاب ایجاد می کند. به این مثال توجه کنید:

Environmental: en-vi-ron-men-tal 

این واژه دارای 5 حرف صدادار است و در نتیجه 5 سیلاب دارد.

دو نکته

1. حروف صدادار در صورتی که ناخوانا باشند و در واژه نوشته شده اما خوانده نشوند، سیلاب به حساب نمی آیند، مانند e در آخر کلمه large.
2. حروف صداداری که در کنار یکدیگر می آیند و یک صدا را می سازند، مثلا au – oy – oo – iou ، فقط یک سیلاب به حساب می آیند.

اهمیت تشخیص سیلاب

برای یادگرفتن زبان هایی که "استرس محور" هستند (مثل زبان انگلیسی) باید نحوه تشخیص سیلاب ها را بدانیم. در زبان انگلیسی هر واژه ای حداقل یک استرس دارد، یعنی یکی از سیلاب ها با آوایی کشیده تر و ریتمی محکم تر تلفظ می شود. برخی واژه ها که نسبتا بلند هستند ممکن است دو استرس داشته باشند اما همیشه یکی از استرس ها با اهمیت تر است.

اهمیت رعایت کردن استرس

دانستن استرس کلمات و به کار بردن آن ها در داشتن تلفظی درست در زبان انگلیسی بسیار حائز اهمیت است. گاهی استرس نقش واژه ها را عوض می کند، یعنی اگر در یک واژه، استرس در سیلاب اول باشد واژه اسم و اگر در سیلاب دوم باشد واژه فعل است، مثلا:

Invalid /ɪnˈvælɪd/ 

نقش واژه صفت است

Invalid /ˈɪnvəlɪd/ 

نقش واژه اسم و فعل است

برای کسی که انگلیسی زبان است رعایت استرس امری بدیهی است و آنها ناخودآگاه استرس واژه ها را رعایت می کنند، اما برای یک فارسی زبان این کار به تمرین نیاز دارد. برای این کار باید هر واژه را در فرهنگ لغت جست و جو کنید و ببینید استرس روی کدام سیلاب قرار دارد. در آواشناسی استرس واژه ها با علامت ( ˈ) نشان داده می شود. برای مثال به این سه واژه توجه کنید:

Photograph /ˈfoʊtəɡræf/ 

Photographer /fəˈtɑːɡrəfər/ 

Photographic /ˌfoʊtəˈɡræfɪk/ 

استرس این سه واژه به این گونه است که در واژه اول استرس روی سیلاب اول، در واژه دوم استرس روی سیلاب دوم و در واژه سوم استرس روی سیلاب سوم است.

قاعده های استرس واژه ها

به یاد داشته باشید که مهم ترین فاکتور برای داشتن لهجه ای شبیه به یک فرد انگلیسی زبان، رعایت استرس واژه ها به صورت صحیح است. متاسفانه قوانین کلی و مشخصی برای این مقوله وجود ندارد. معمولا استرس هر واژه را باید در کنار تلفظ یاد گرفت. بهترین راه برای یاد گرفتن استرس این است که به تلفظ واژه گوش دهیم و سعی کنیم آن را تکرار کنیم. برای فهمیدن استرس واژه ها حتما باید به فرهنگ لغت مراجعه کنیم. اما در ادامه به چند قاعده در رابطه با جایگاه استرس واژه ها می پردازیم تا کمی بیشتر با این موضوع آشنا شویم. اما دقت کنید که این قواعد کلی هستند و همیشه استثناهایی وجود دارند و بهترین روش، چک کردن تک تک واژه ها در فرهنگ لغت است.

قاعده اول

استرس اسامی و صفاتی که دو سیلاب داشته باشند، معمولا روی سیلاب اول است:

Monkey /ˈmʌŋki/ 

Table /ˈteɪbl/ 

Sunny /ˈsʌni/ 

Hopeful /ˈhoʊpfl/ 

قاعده دوم

استرس افعال و حروف اضافه ای که دو سیلاب داشته باشند، معمولا روی سیلاب دوم است:

Relieve /rɪˈliːv/ 

Forget /fərˈɡet/ 

About /əˈbaʊt/ 

Among /əˈmʌŋ/ 

قاعده سوم

برای واژه هایی که بیشتر از دو سیلاب هستند باید به پیشوند (prefix) و پسوند (suffix) واژه ها دقت کنید. برای مثال اگر دارای پسوند هایی نظیر able, cial, graph و ... باشند استرس معمولا روی سیلاب قبل از پسوند است.

Durable /ˈdʊrəbl/ 

Antisocial /ˌæntiˈsoʊʃl/ 

Calligraphy /kəˈlɪɡrəfi/ 

الفبای آوایی (فونتیک) چیست؟

الفبای آوایی مجموعه نشانه هایی هستند که برای نشان دادن نحوه دقیق تلفظ یک واژه استفاده می شوند. الفبای آوایی مشابه الفبای نوشتاری از تعدادی حرف تشکیل شده است که هر یک از این حروف نماینده یک صدا در زبان هستند. الفبای آوایی به نحوی طراحی شده که بتوان از آن برای مکتوب کردن شکل گفتاری همه زبان ها استفاده کرد.

نکته

معمولا صداهای الفبای فونتیک را بین دو علامت / / قرار می‌دهیم، مثل /k/.

ضرورت شناخت الفبای آوایی

از آنجایی که شکل نوشتاری زبان ها معمولا تطابق کاملی با شکل گفتاری آنها ندارد، زبان شناس ها برای اینکه بتوانند همه زبان ها را بخوانند، دست به ساختن الفبایی بین المللی زدند که در آن هر صدایی که با اعضای صوتی بدن انسان تولید می شود دارای یک علامت مخصوص به خود باشد. با کمک این الفبای آوایی می توان هر واژه ای از هر زبانی را تلفظ کرد. این الفبا از حروف لاتین، یونانی و برخی حروف ابتکاری متشکل شده است. علاوه بر اینها یک سری علائم هم وجود دارد که حالت بیان شدن صدا را نشان می دهند. البته برخی صداها مانند صدای حرف "چ" از ترکیب دو صدای /t/ و /ʃ/ ساخته شده است و به صورت /ʧ/ نمایش داده می شود.
همانطور که ما در زبان فارسی، چهار نوع املا برای صدای /ز/ داریم: "ز"، "ذ" ،"ض" و "ظ". در زبان انگلیسی هم چنین حالتی، وجود دارد. مثلا در جدول زیر صدای /:u/ در حالت های نوشتاری مختلفی آمده اما در تمام این واژه ها صدای "او" بلند دارد که با نماد /:u/ نمایش داده می شود.

dude /du:d/Food /fu:d/
flu /flu:/through /Ɵru:/
flew /flu:/group /gru:p/
fruit /fru:t/glue /glu:/
tomb /tu:m/shoe /∫u:/
do /du:/move /mu:v/

به عبارتی، در الفبای آوایی برای هر صدا یک و فقط یک علامت وجود دارد. اما همان صدا ممکن است به چند شیوه نوشته شود.

انواع سیستم های آوایی

سیستم آوایی IPA که مخفف (International Phonetic Alphabet) است نوعی الفبای آوایی بین المللی است که در اکثر فرهنگ لغت های معتبر انگلیسی مانند آکسفورد (Oxford) و لانگمن (Longman) استفاده شده است.
سیستم آوایی ARPABET به دو صورت آواها را نشان می دهد. در یک الفبا همه علائم آوایی با یک یا چند حرف انگلیسی نمایش داده می شوند که بزرگ و کوچک بودن آن حروف حائز اهمیت است. اما در این الفبا بزرگی و کوچکی اهمیتی ندارد و آواها با یک تا سه حرف انگلیسی نمایش داده می شوند.
در کتاب های آموزش زبان فارسی (مخصوصا کتاب های در سفر) از الفبای فارسی هم برای نمایش تلفظ واژه های زبان انگلیسی استفاده کرده اند. البته این کار مشکلاتی دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:

  • برخی صداهای انگلیسی در زبان فارسی معادل ندارند و نمی توان آنها را با الفبای فارسی نشان داد، مثلا صداهای /ɒ/، شوآ /ə/ یا /ɵ/. به این واژه توجه کنید:

Bath /bæθ/ 

بَس

Awake /əˈweɪk/ 

اِوِیک

خواندن آوای فارسی این کلمه بسیار دشوار است چرا که خیلی از صداهای زبان انگلیسی را نمی توان با حروف فارسی توضیح داد.

  • مشکل دیگر این است که در زبان فارسی برای نشان دادن حروف صدادار از علائمی مانند "-ِ-ُ-َ-ْ" استفاده می کنند که در بسیاری از موارد به ویژه برای واژه های بلند، خواندن شان بسیار دشوار است، مثلا:

Paramount /ˈpærəmaʊnt/ 

پَرِمَواْنْتْ

Environmental / ɪnˌvaɪrənˈmentəl / 

اِنوایْرِنْمِنتال

  • الفبای فارسی توانایی نشان دادن صداهای کوتاه و بلند را ندارد. در زبان انگلیسی برخی واژه ها با تلفظ بلند یک معنی و با تلفظ کوتاه معنی دیگری دارند. تلفظ دو واژه ship و sheep در زبان انگلیسی را اگر بخواهیم به صورت فارسی بنویسیم برای هر دو خواهیم نوشت "شیپ" در صورتی که تلفظ این واژه ها متفاوت است:

Ship /ʃɪp/ 

کشتی

Sheep /ʃiːp/ 

گوسفند

  • تمام واژه ها در زبان انگلیسی دارای تاکید یا استرس (stress) هستند، چون در زبان فارسی این مقوله وجود ندارد در نتیجه نمی توان آن را نشان داد. مثلا واژه conduct با داشتن استرس های مختلف نقشش عوض می شود:

Conduct /ˈkɑːndʌkt/ 

کانداکْت (اسم)

Conduct /kənˈdʌkt/ 

کانداکْت (فعل)

  • استفاده از زبان فارسی برای نشان دادن تلفظ واژه ها استاندارد نیست و ممکن است یک آوا را با اشکال مختلف نمایش دهند. این سیستم بین المللی نیست اما سیستم آوایی IPA جهانی است و تمام زبان های دنیا را می توان با کمک آن خواند. فرهنگ لغات معتبر جهان مانند Oxford و Longman و بسیاری از منابع معتبر زبانی دیگر همگی پیرو سیستم IPA هستند. اگر این سیستم آوایی را یاد بگیرید به راحتی می توانید همه واژه ها را در هر زبانی به درستی تلفظ کنید.

نکاتی درباره ساختار و تلفظ واژه ها

زبان انگلیسی به دلیل داشتن الفبایی متفاوت، کاملا با زبان فارسی فرق می کند. به صورت کلی در زبان انگلیسی برخلاف زبان فارسی هر حرف نشان دهنده یک صدا نیست. برای یاد گرفتن ساختار تلفظ زبان انگلیسی ابتدا باید با نکاتی درباره ساختار و تلفظ واژه ها آشنا شویم.

حروف بی صدا در کنار هم

در زبان فارسی اغلب یک حرف بی صدا همراه با یک حرف صدادار می آید به استثنای انتهای برخی واژه ها مانند "اسْتْ، نهنْگْ". در زبان انگلیسی الزاما این طور نیست، یعنی یک حرف بی صدا ممکن است در جمله در جایگاهی قرار گرفته باشد که در کنارش حرف صداداری وجود نداشته باشد. مثلا در واژه student دو حرف s و t در کنار هم قرار گرفته اند و هیچ حرف صداداری ندارند اما چون فارسی زبان ها این قانون را ندارند موقع تلفظ این نوع واژه ها به اشتباه در ابتدای واژه یک /e/ یا کسره می گذارند یعنی می گویند estudent. حروف بی صدا ممکن است در وسط واژه هم باشند، مثلا construct که ترکیب st کنار هیچ حرف صداداری نیستند و ما در فارسی برای راحت تلفظ کردن به اشتباه consteract تلفظ می کنیم. برای اینکه تلفظ انگلیسی قابل قبولی داشته باشید باید به این نکته توجه کنید و سعی کنید این حروف را درست تلفظ کنید. به نمونه های دیگری از این نوع واژه ها توجه کنید:

Strict /strɪkt/ 

Tree /triː/ 

تلفظ های بی قاعده

املای واژه های انگلیسی اغلب با نحوه تلفظ آن واژه ها متفاوت هستند و این موضوع اغلب برای زبان آموزان مشکل ایجاد می کند. برخی حروف در واژه ها نوشته می شود اما خوانده نمی شود، مثلا حروف k و p در ابتدای واژه ها، gh در وسط واژه ها و e در آخر واژه ها. به مثال های زیر توجه کنید:

Knife /naɪf/ 

Psychology /saɪˈkɑːlədʒi/ 

Straight /streɪt/ 

Pale /peɪl/ 

وجود صداهای نرم و سخت

یک استثنای دیگر هم وجود صداهای نرم و سخت است، یعنی برای مثال حرف "c" هم صدای نرم /s/ و هم صدای سخت /k/ می دهد. البته برای این املاهای بی قاعده قوانینی گذاشته اند تا یاد گیری آن ها را آسان تر کنند.
اگر مصوت بعد از c ، یکی از مصوت‌های A، O یا U باشد، سخت خواهد بود (یعنی صدای /k/ می دهد)، مثلا:

Cat /kæt/ 

اگر مصوت بعد از c، یکی از مصوت‌های E، I یا Y باشد، نرم خواهد بود (یعنی صدای /s/ می دهد)، مثلا:

Cigar /sɪˈɡɑːr/ 

اما این قوانین کلی هستند و همیشه استثناهایی هم دارند. اگر تا حدودی با قوانین نوشتاری انگلیسی آشنا باشیم می توانیم تلفظ صحیح واژه ها را حدس بزنیم.

مجله دانشجویی دو زبانه «دال»


 

به همت دانشجویان گروه مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین - پیشوا منتشر شد. 

 

علاقمندان می‌توانند با استفاده از پیوند زیر به فایل مجله دسترسی پیدا کنند:


 

لینک دانلود مجله


اصول و مبانی نظری ترجمه فصل اول

درس اصول و مبانی نظری ترجمه برای دانشجویان دوره کارشناسی

رشته تربیت مترجم

ثبت این پایگاه در ستاد ساماندهی پایگاههای اینترنتی

این وبلاگ در تاریخ 1389-08-10 در پایگاه ستاد ساماندهی ثبت گردیده است.


این ستاد به منظور انتظام بخشیدن به امور و فعالیتهای اطلاع رسانی و توسعه خدمات دسترسی به اینترنت در کشور و با هدف ساماندهی (ثبت، حمایت و نظارت) فعالیت پایگاههای اینترنتی ایرانی در داخل و با مدنظر قراردادن حق دسترسی آزاد و سالم مردم به اطلاعات و دانش، حمایت از پایگاههای قانونی و رعایت حقوق اجتماعی و صیانت از ارزشهای اسلامی، ملی، فرهنگی و اجتماعی کشور و همچنین تصویب نامه هیأت وزیران مبنی بر آئین نامه ساماندهی فعالیت پایگاههای ایرانی راه اندازی شده است.